Μια από τις πολυαναμενόμενες βραδιές του φετινού καλοκαιριού θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 25 Ιουνίου στην Πλατεία Νερού. Το Release Athens Festival και το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) συνεργάζονται ξανά, σε μια σειρά ξεχωριστών συναυλιών: Στις 21 Ιουνίου ο Ντέιβιντ Μπερν θα ανέβει στη σκηνή στο Ξέφωτο του ΚΠΙΣΝ για ένα απίθανο show, και λίγες μέρες μετά, στις 25 Ιουνίου, οι Gorillaz έρχονται επιτέλους στα μέρη μας για ένα live που περιμέναμε καιρό. όπως φάνηκε και από το sold-out που «προκάλεσαν» μέσα σε λίγες μέρες οι φανατικοί οπαδοί του γκρουπ του Ντέιμον Άλμπαρν.
Το 1998, δύο φίλοι και καταξιωμένοι καλλιτέχνες στο χώρο τους, παρακολουθούσαν στο Λονδίνο αμέτρητες ώρες MTV (RIP!). «Είναι σαν βρίσκεσαι στην κόλαση», θα σκεφτεί ο Βρετανός σκιτσογράφος και εικονογράφος, Jamie Hewlett. «Δεν υπάρχει πραγματικά τίποτα το ουσιαστικό». Και κάπως έτσι μαζί με τον Άλμπαρν, frontman μιας από τις μεγαλύτερες μπάντες της εποχής, τους Blur, δημιούργησαν ως απάντηση στην ατέρμονη βαρεμάρα που έβλεπαν, τους Gorillaz και μαζί τους, ένα ολόκληρο, εικονικό σύμπαν από κινούμενα σχέδια, βιντεοκλίπ, βιβλία και παιχνίδια. Κι αν κάτι τέτοιο μπορεί και να μοιάζει κάπως φυσιολογικό το 2025, στα τέλη των ’90s, με το internet ακόμα σε εμβρυικό στάδιο, έμοιαζε με μια παράτολμη ιδέα.
Το πείραμα όμως όχι μόνο πέτυχε, αλλά εξελίχθηκε σε μια από τις πιο αναζωογονητικές στιγμές της ποπ κουλτούρας. Το ομώνυμο άλμπουμ που κυκλοφόρησε το 2001, μας σύστησε τους πρωταγωνιστές: Ο 2D, ο τραγουδιστής με τα κατάμαυρα μάτια, ο Murdoc, ο σατανιστής μπασίστας και αυτοανακηρυγμένος ηγέτης της μπάντας, η Noodle, η μυστηριώδης κιθαρίστρια από την Ιαπωνία και ο Russel, ο ντράμερ που κουβαλάει μέσα του τα πνεύματα των δολοφονημένων φίλων του, αποτέλεσαν τα εικονικά εργαλεία για την απολαυστική συνύπαρξη όλων των μουσικών ειδών που απασχολούσαν ήδη τον Άλμπαρν: Dub, rock, hip hop, latin όλα έρχονται με καταπληκτικά αποτελέσματα. Τα «Clint Eastwood» και «Rock The House» με τη συμμετοχή Del the Funky Homosapien γίνονται τεράστιες επιτυχίες και οι Gorillaz θα μπουν στο βιβλίο Guiness ως η πιο επιτυχημένη virtual band όλων των εποχών.
Το 2005 ήρθε το «Demon Days», ένα άλμπουμ σκοτεινό και ταυτόχρονα πανέμορφο. Με το «Feel Good Inc.» στην κορυφή των charts και το βιντεοκλίπ με τον περιστρεφόμενο πύργο και το αιωρούμενο νησί να γίνεται χαρακτηριστική εικόνα της εποχής, οι Gorillaz δεν ήταν πια μια «παράξενη ιδέα». Ήταν πραγματικό φαινόμενο. Το άλμπουμ μιλούσε για κατάθλιψη, πόλεμο, κατανάλωση και το τέλος του κόσμου και το έκανε με τρόπο που έμοιαζε πιο αληθινός από τις ειδήσεις.
Η συνέχεια ήταν ακόμη πιο φιλόδοξη. Το «Plastic Beach» (2010) δεν ήταν απλώς ένα άλμπουμ. Ήταν ένα οικολογικό, δυστοπικό παραμύθι για έναν κόσμο που έχει πνιγεί στα απορρίμματα και στην ψηφιακή ρύπανση. Με συνεργασίες από τον Snoop Dogg μέχρι τον Lou Reed, όλοι συνυπήρχαν σε έναν pop εφιάλτη.
Το «Humanz» (2017) και το «The Now Now» (2018) έδειξαν μια μπάντα πιο πολιτικοποιημένη και εσωτερική ταυτόχρονα. Οι Gorillaz έγιναν το soundtrack μιας εποχής γεμάτης οθόνες, fake news και υπερπληροφόρηση. Στα πιο πρόσφατα «Song Machine» (2020) και «Cracker Island» (2023), η μπάντα αγκαλιάζει πλήρως την έννοια της συνεργασίας. Από τον Ρόμπερτ Σμιθ μέχρι την Bad Bunny, κάθε τραγούδι είναι ένα μικρό επεισόδιο ενός ατελείωτου, πολυπολιτισμικού πειράματος.
Αυτό που κάνει τους Gorillaz ξεχωριστούς δεν είναι μόνο η μουσική τους ή η καλλιτεχνική τους ταυτότητα. Είναι το γεγονός ότι προέβλεψαν σχεδόν όλα όσα ζούμε σήμερα: Τη ρευστότητα των ταυτοτήτων, την υπερπαραγωγή εικόνας και περιεχομένου, την υπερπληροφόρηση, την έλλειψη πρωτοτυπίας κ.ο.κ. Γεννήθηκαν πριν το TikTok, πριν το Metaverse, πριν καν υπάρξει το iPhone. Και όμως χτίζουν ακόμα ένα παράλληλο σύμπαν όπου το πραγματικό και το ψηφιακό μπλέκονται με τρόπο που κανένας αλγόριθμος δεν θα μπορούσε να σχεδιάσει.
Γιατί εδώ ακριβώς βρίσκεται το παράδοξο: σε έναν κόσμο όπου η τεχνητή νοημοσύνη παράγει τραγούδια, εικόνες και avatars κατά παραγγελία, οι Gorillaz παραμένουν πιο ανθρώπινοι από ποτέ. Πίσω από τα κινούμενα σχέδια, πίσω από τα layers του ήχου και τις συνεργασίες με δεκάδες καλλιτέχνες -από τους De La Soul και τον Snoop Dogg μέχρι την Kali Uchis και τους Tame Impala- υπάρχει πάντα μια ειλικρινής, σχεδόν μελαγχολική ματιά. Μια ματιά που μας θυμίζει ότι ο ψηφιακός κόσμος μπορεί να είναι όμορφος, αρκεί να μην ξεχνάς ότι είναι ψεύτικος.
Το Release Athens x SNF Nostos θα υποδεχτεί τους Gorillaz την Πέμπτη 25 Ιουνίου στην Πλατεία Νερού. Τα εισιτήρια έχουν εξαντληθεί. Για όλες τις πληροφορίες: www.releaseathens.gr