Υποδύεται έναν μεγιστάνα της δεκαετίας του ’70, η φιγούρα του οποίου παραπέμπει ευθέως στον Έλληνα κροίσο.
Εντυπωσιακά σκηνικά που παραπέμπουν στην Ελλάδα του ’70, εξαιρετικές ερμηνείες από τον Γουίλεμ Νταφόε, τον Τζο Κόουλ, την Εμα Σουάρεθ, αλλά και από Έλληνες ηθοποιούς, μεταξύ των οποίων ο Χρήστος Στέργιογλου και ο Αντώνης Τσιοτσιόπουλος, είναι μερικά μόνο από τα υλικά της ταινίας «Πάρτι γενεθλίων» (Birthday Party), που μόλις έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο αποσπώντας θερμές κριτικές.
Η ταινία, που γυρίστηκε στην Κέρκυρα και στην Αθήνα, βασίζεται στο ομότιτλο βιβλίο του Πάνου Καρνέζη, το οποίο έχει ως πηγή έμπνευσης τα έργα και τις ημέρες του μεγιστάνα Μάρκου Τιμολέοντα, ο οποίος παραπέμπει ως φιγούρα στον Αριστοτέλη Ωνάση. Τον κεντρικό ρόλο μιας παράδοξης εκδοχής του κυρίαρχου μεγιστάνα της δεκαετίας του ’70 ερμηνεύει ο Γουίλεμ Νταφόε, ο οποίος, σύμφωνα με το σενάριο, αποφασίζει να οργανώσει ένα πάρτι για τα γενέθλια της κόρης του Σοφίας, την οποία ερμηνεύει η Βικ Κάρμεν Σόνε, με απρόβλεπτες συνέπειες.
Η κυρίαρχη φιγούρα του Ωνάση, όπως επικράτησε στα περιοδικά και τις εφημερίδες, με τα χαρακτηριστικά γυαλιά και το διονυσιακό εκτόπισμα, ενέπνευσε τον Πάνο Καρνέζη για να γράψει το βιβλίο του «Πάρτι γενεθλίων», το οποίο αποτέλεσε το πρώτο υλικό για τη νέα παραγωγή της Heretic και το σενάριο που συνέγραψαν ο συγγραφέας, σεναριογράφος και άνθρωπος του σινεμά Νίκος Παναγιωτόπουλος, ο σκηνοθέτης της ταινίας Μιγκέλ Άνχελ Χιμένεθ και ο παραγωγός της Heretic Γιώργος Καρναβάς.
Η υπόθεση θέλει τον πρωταγωνιστή Μάρκο Τιμολέοντα να οργανώνει ένα πάρτι γενεθλίων προς τιμήν της κόρης του, Σοφίας, στο ιδιωτικό του νησί. Το πάρτι γίνεται η αφορμή για να αποκαλυφθούν όλες οι παράλληλες ιστορίες γύρω από τον μεγιστάνα, από το σκοτεινό παρελθόν του και τις σχέσεις του με ανθρώπους της εξουσίας μέχρι τις ερωμένες, τις μοιραία παράνομες σχέσεις και την προβληματική του σχέση με τα παιδιά του. Άλλωστε ο πρόσφατος θάνατος του γιου του είναι αυτός που σκιάζει και βαραίνει τους ήδη τεντωμένους δεσμούς της οικογένειας και οι αποκαλύψεις που θα γίνουν στο πάρτι είναι αρκετές όχι μόνο για να σπάσει το σκοινί, αλλά για να χαθεί οριστικά ο έλεγχος.
Το ωραίο σκηνικό της βίλας, με την τεράστια πισίνα και τους κήπους που παραπέμπουν στους μπλε κήπους του «Υπέροχου Γκάτσμπι», και οι λαμπεροί καλεσμένοι λειτουργούν μάλλον σε αντιδιαστολή με αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα: το πένθος έχει χτυπήσει την καρδιά της προβληματικής οικογένειας και η κόρη που, εν τω μεταξύ, έχει μείνει έγκυος καλείται όχι μόνο να αρνηθεί τον έρωτά της, αλλά και να προχωρήσει σε έκτρωση από τον παλιό γνώριμο χειρουργό, φίλο του πατέρα της που τυγχάνει να βρίσκεται καλεσμένος στο πάρτι. Το πάρτι γενεθλίων μετατρέπεται έτσι σε θρίλερ και οι αποκαλύψεις είναι απλώς η άκρη ενός πολύπλοκου νήματος στο οποίο συμμετέχουν όλοι, σαν αυτές τις περίεργες γιορτές της Αγκάθα Κρίστι όπου όλοι είναι εξίσου ύποπτοι για κάτι που διαπερνά με παράδοξο τρόπο την ατμόσφαιρα.
Στην περίπτωση της ταινίας του Χιμένεθ, η υπόθεση ωστόσο δεν είναι μόνο τα τραγικά και σκοτεινά δεδομένα που συνδέονται με τον κεντρικό πρωταγωνιστή, αλλά όλη η ατμόσφαιρα μιας εποχής και μιας Ελλάδας που φαινόταν να κρύβει βαθιά τα ιστορικά της τραύματα κάτω από τις λαμπερές εικόνες που είχαν αρχίσει να προβάλλονται τη δεκαετία του ’70 ως κυρίαρχο lifestyle. Η κυρίαρχη εικόνα του Ωνάση στα εξώφυλλα των περιοδικών με ένα ποτήρι ουίσκι στο χέρι (πάντοτε σκέτο), τα επιβλητικά γυαλιά και η αυτοπεποίθηση του ολιχάρχη συνδέονται άμεσα με τη φιγούρα του Μάρκου Τιμολέοντος, με το λευκό κουστούμι και τον αντίστοιχο αέρα (εξαιρετικός στον ομώνυμο ρόλο ο Γουίλεμ Νταφόε).
Ακόμα και ο γυμνός ζεϊμπέκικος χορός του στο πάρτι παραπέμπει στις αντίστοιχες φωτογραφίες και αφηγήσεις του γυμνού, διονυσιασμένου Ωνάση, ο οποίος περιφερόταν γυμνός ανάμεσα στους διάσημους καλεσμένους του στο σκάφος «Χριστίνα». Όσο για την προβληματική σχέση με την κόρη του Χριστίνα, δεν μπορεί παρά να αφορά άμεσα την αντίστοιχη σχέση του Μάρκου Τιμολέοντα με την κόρη του Σοφία, ως ενδεικτική της αβύσσου που μπορεί να χωρίζει έναν σκληραγωγημένο άντρα μιας άλλης εποχής με τη νεαρή κόρη του, η οποία δεν έχει δικαίωμα να ικανοποιεί ούτε καν τις πρωταρχικές της επιθυμίες.
Οι θερμές κριτικές του ξένου Τύπου
«Ο πλούτος της μπουρζουαζίας βασίστηκε στη δική μας φτώχεια» είναι η φράση του Στάλιν που απευθύνει ο νεαρός δημοσιογράφος και συγγραφέας Φόρστερ, τον οποίο υποδύεται ο παλιός μας γνώριμος από τους «Peaky Blinders» Τζο Κόουλ στον Μάρκο Τιμολέοντα (μοναδική ερμηνεία, όπως γράφουν, από τον Γουίλεμ Νταφόε) προκειμένου να τον προκαλέσει και για να βρει την αποστομωτική απάντηση του πλουτοκράτη συνεργάτη ως συγγραφέα της βιογραφίας του, αλλά και ανταγωνιστή του. Πρόκειται για χαρακτηριστική σκηνή από το τρέιλερ που κυκλοφόρησε, το οποίο αναδεικνύει την ατμόσφαιρα αλλά και τις ερμηνείες των ηθοποιών που ήδη απέσπασαν θερμές κριτικές από όλους όσοι παρακολούθησαν τη διεθνή πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο.
Όπως γράφει χαρακτηριστικά ο κεντρικός κριτικός κινηματογράφου του «Guardian» Πίτερ Μπράντσο στην κριτική του, την οποία συνοδεύει με τα τρία χρυσά αστέρια που χαρίζει στην ταινία: «Ο Γουίλεμ Νταφόε φέρνει τη λάμψη των σταρ σε αυτό το απολαυστικό δράμα, υποδυόμενος τον μελαγχολικό Έλληνα πλουτοκράτη και αρχηγό της οικογένειας Μάρκο Τιμολέοντα, ο οποίος προφανώς βασίζεται στον Αριστοτέλη Ωνάση: κοιτάζει με απάθεια τους ανθρώπους μέσα από τα βαριά γυαλιά του, περιποιείται με τρόπο επιβλητικό και απειλητικό τους εξαρτώμενούς του και έχει την τάση να γυμνάζεται γυμνός μπροστά στους υπηρέτες. Ο Ισπανός σκηνοθέτης Μιγκέλ Ανχελ Χιμένεθ σκηνοθετεί και συν-συντάσσει αυτή την προσαρμογή του μυθιστορήματος του Πάνου Καρνέζη».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Καρνέζης ήταν από τους πρώτους ελληνικής καταγωγής αγγλόφωνους συγγραφείς που έγραψαν για τις δυσλειτουργικές ελληνικές οικογένειες, για το προβληματικό περιβάλλον, για την άβυσσο ανάμεσα στις διαφορετικές γενιές και τα πρόσωπα. Ειδικά η περίπτωση της Ελλάδας μιας άλλης εποχής και με άλλα πατριαρχικά δεδομένα φαίνεται να κέντρισε ιδιαίτερα τη φαντασία του, αλλά και το διεθνές κοινό που έδειξε για πρώτη φορά μεγάλο ενδιαφέρον για το αλλόκοτο ελληνικό σύμπαν που μετά έκανε διάσημο ο Γιώργος Λάνθιμος με τις ταινίες του.
Το λεγόμενο greek weird wave, όπως χαρακτηρίστηκε αυτό το ιδιαίτερο ρεύμα που έθιγε τις ασφυχτικές συνθήκες και το κλίμα της ελληνικής οικογένειας, με την παράδοξη κινηματογράφηση και τη λογική της αποστασιοποίησης, είχε σε μεγάλο βαθμό βασιστεί στα βιβλία του Καρνέζη και του Τσιόλκα. Ακολούθησαν οι επιτυχίες του σινεμά, η έκρηξη της δημοφιλίας του Γιώργου Λάνθιμου και το αυξημένο ενδιαφέρον για τη μεταπολεμική ελληνική πραγματικότητα. Όπως επεσήμανε χαρακτηριστικά ο σκηνοθέτης Μιγκέλ Άνχελ Χιμένεθ: «Αυτό που με τράβηξε στο “Birthday Party” ήταν ο χαρακτήρας του Μάρκου Τιμολέοντα, ενός τυραννικού πατέρα που ενεργεί με απάνθρωπη σκληρότητα στο όνομα της αγάπης και του Φόρστερ, ενός συγγραφέα παγιδευμένου ανάμεσα στον έρωτα και τη φιλοδοξία. Η ιστορία αυτή μου έδωσε την ευκαιρία να μιλήσω για την εξουσία, την οικογένεια και την παρακμή ενός κόσμου όπου η αγάπη συγχέεται με τον έλεγχο και την ιδιοκτησία. Η Κέρκυρα, με τον φυσικό της πλούτο που συχνά παραπέμπει σε ζούγκλα και την ασφυκτική έπαυλη, έδωσε τον ιδανικό τόνο. Ήταν τιμή μου να δουλέψω με ηθοποιούς όπως ο Γουίλεμ Νταφόε και η Βικ Κάρμεν Σόνε, που έδωσαν ζωή και ένταση σε αυτό το κλειστοφοβικό, συναισθηματικό δράμα».
Από την Κέρκυρα στον Πύργο Βασιλίσσης
Έχοντας την τύχη να παραβρεθούμε στα γυρίσματα που πραγματοποίησε η ταινία πέρυσι, τέτοια εποχή, στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στον Πύργο της Βασιλίσσης, στους Αγίους Αναργύρους, μας έκανε εντύπωση το καλό κλίμα στα διαλείμματα, οι αστεϊσμοί το παράλληλο «πάρτι» που είχε στηθεί ταυτόχρονα με το κινηματογραφικό. Μάλιστα, δεδομένου ότι τα γυρίσματα γίνονταν αργά το βράδυ και σε συνθήκες ακραίου καύσωνα, πολλές φορές έτυχε, όπως όταν τα παρακολουθήσαμε εμείς από κοντά, να τραβήξουν μέχρι το ξημέρωμα. Αλλά αυτό δεν πτοούσε τους ηθοποιούς που φαίνονταν να δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό, κάτι που ενισχυόταν και από τις ιδιαίτερες συνθήκες που τους ήθελε να βρίσκονται σε μια βίλα, μακριά από οτιδήποτε μπορεί να αποσπάσει τη συγκέντρωσή τους, στην άκρη της Αθήνας.
Στο πανέμορφο σκηνικό της βίλας που βρίσκεται στον Πύργο Βασιλίσσης, το οποίο λειτούργησε μοναδικά ως το φυσικό ντεκόρ της βίλας του Τιμολέοντα, στήθηκε το πάρτυ υπό το άγρυπνο μάτι της έμπειρης Μίρτι Μπέλτμαν στον σχεδιασμό παραγωγής, καθώς ξέρει να φτιάχνει τέτοιες ατμόσφαιρες, με σημασία στη λεπτομέρεια. Οι κριτικές είχαν, επίσης, πολλά καλά λόγια να πουν και για την υποβλητική μουσική του Eλληνα συνθέτη Αλέξανδρου Λιβιτσάνου, ο οποίος συνόδευσε μοναδικά με τα υποβλητικά και ενίοτε ατονικά κομμάτια το παράξενο αυτό πάρτυ. Ως μοναδική σκηνή της ταινίας καταγράφουν την ερμηνεία του Νταφόε στο «Don’t let me be misunderstood» που δένει απόλυτα με τις συνθέσεις του Λιβιτσάνου.
Πολλά από τα γυρίσματα της ταινίας έγιναν στην Κέρκυρα
Όπως μας είπαν οι υπεύθυνοι της παραγωγής, παρά τις μεγάλες δυσκολίες που συνάντησαν με διάφορα απρόοπτα (τα σημαντικότερα γυρίσματα έπρεπε να γίνουν ενώ μαίνονταν στην Αθήνα οι πυρκαγιές) όλα λειτούργησαν, με έναν ανεξήγητο τρόπο, όπως θα έπρεπε. Ακόμα και η ωραία βίλα που στεγάζεται στον Πύργο Βασιλίσσης δίπλα στους αμπελώνες, ένα κρυφό μυστικό της Αθήνας, έμοιαζε απόλυτα, κατά σατανική σύμπτωση, με τη βίλα όπου έγιναν τα γυρίσματα στην Κέρκυρα. Δεν χρειάζεται να πούμε ότι φυσικά δεν θα μπορούσε από το σκηνικό να απουσιάζει το Μον Ρεπό που συνέβαλε και αυτό στο ειρωνικά όμορφο φόντο του «Πάρτι γενεθλίων». Πρόκειται για άλλη μία παραγωγή που γυρίζεται στη χώρα μας με τη συμβολή του ΕΚΚΟΜΕΔ σε παραγωγή της Heretic και συμπαραγωγή με την ΕΡΤ και τη Frontstage. Η ταινία θα προβληθεί στις ελληνικές αίθουσες από τη Rosebud.21 το καλοκαίρι του 2026.
Πηγή: ogdoo.gr