Οι κατασκευαστές του Lightyear 0, που κοστίζει 250.000 ευρώ ελπίζουν να πείσουν τους οδηγούς, oτι μπορεί να είναι μια βιώσιμη εναλλακτική λύση, φιλική προς το κλίμα.
Καθώς προσπερνά κατηφορίζοντας το ωχροκίτρινο οροπέδιο του φυσικού πάρκου Bardenas Reales στη βόρεια Ισπανία, ο Roel Grooten βγάζει το πόδι του από το γκάζι. Το αυτοκίνητο συνεχίζει να κινείται στον ανοιχτό δρόμο, με την ταχύτητά του να πέφτει ελάχιστα. «Συνεχίζει», λέει ο Grooten, επικεφαλής μηχανικός της ολλανδικής εταιρείας αυτοκινήτων Lightyear, κατά την διάρκεια της περιπλάνησης στο σεληνιακό τοπίο. «Αυτό που νιώθεις είναι ότι δεν σε εμποδίζει τίποτα. Νιώθεις την αεροδυναμική, νιώθεις τη χαμηλή αντίσταση πέδησης των ελαστικών, των ρουλεμάν και του κινητήρα», συνεχίζει.
Αυτή η αεροδυναμική σχεδίαση, που πιστώνεται στην εταιρεία, της επέτρεψε να εισέλθει σε έναν χώρο που για πολύ καιρό αγνοούσαν οι περισσότεροι κατασκευαστές αυτοκινήτων. Ήδη από τον Νοέμβριο, η εταιρεία θα ξεκινήσει την παράδοση αυτού που περιγράφει ως το «πρώτο στον κόσμο έτοιμο για παραγωγή ηλιακό αυτοκίνητο» – το Lightyear 0, ένα σεντάν αξίας 250.000 ευρώ ντυμένο με 5 τετραγωνικά μέτρα κυρτών ηλιακών συλλεκτών που συμπληρώνουν την ηλεκτρική μπαταρία του ενώ το αυτοκίνητο κινείται ή είναι παρκαρισμένο σε εξωτερικούς χώρους.
«Εάν παρείχαμε την ποσότητα ενέργειας που συλλέγουμε σε αυτά τα πάνελ σε οποιοδήποτε άλλο αυτοκίνητο που χρησιμοποιεί τριπλάσια ποσότητα ενέργειας για να κινηθεί, θα ήταν άχρηστο. Γίνεται ένα πολύ ακριβό τέχνασμα», λέει ο Grooten. «Πρέπει να σχεδιάσεις και να φτιάξεις αυτό το αυτοκίνητο από την αρχή, για να το κάνεις όσο πιο αποτελεσματικό και εφικτό γίνεται».
Σε βέλτιστες συνθήκες, τα ηλιακά πάνελ μπορούν να προσθέσουν έως και 44 μίλια την ημέρα στην αυτονομία των 388 μιλίων που διαθέτει το αυτοκίνητο μεταξύ των φορτίσεων της μπαταρίας του, σύμφωνα με την εταιρεία. Οι δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν από τη Lightyear δείχνουν ότι άτομα με καθημερινή μετακίνηση μικρότερη από 22 μίλια θα μπορούσαν να οδηγήσουν για δύο μήνες στην Ολλανδία χωρίς να χρειάζεται να συνδεθούν στην πρίζα για φόρτιση, ενώ όσοι βρίσκονται σε πιο ηλιόλουστα μέρη όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία ή η Ελλάδα θα μπορούσαν να κινούνται έως και επτά μήνες.
Το αν το στοίχημα της εταιρείας στην ηλιακή ενέργεια αποδώσει, μένει να φανεί, δηλώνει ο Jim Saker, ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Loughborough και πρόεδρος του Institute of the Motor Industry. «Πρέπει να πληρώσει κανείς πάρα πολλά χρήματα για να έχει κολλημένα ηλιακά πάνελ στο αυτοκίνητο του για μόλις 44 επιπλέον μίλια. Το ερωτηματικό αυτή τη στιγμή είναι αν στην πραγματική ζωή, αξίζει τον κόπο. Η ιδέα δεν είναι κακή. Όμως, είναι πραγματικά η τεχνολογία έτοιμη ώστε να καταστήσει το εγχείρημα οικονομικά βιώσιμο για όποιον θέλει να το κάνει;» ρωτάει ο ίδιος. Οι πωλήσεις του Lightyear 0 θα περιορίζονταν πιθανώς σε λίγους πρώιμους χρήστες, προσθέτει. «Αλλά στην πραγματικότητα, δεν είναι μια βιώσιμη εμπορική πρόταση, αυτή τη στιγμή», καταλήγει.
Άλλοι αμφισβήτησαν την ιδέα ενός αυτοκινήτου που διαφημίζεται ως η ανακουφιστική λύση στην ολοένα και βαθύτερη κλιματική κρίση. «Ο πιο βιώσιμος τρόπος για να προσεγγίσετε την ιδιοκτησία ενός αυτοκινήτου είναι στην πραγματικότητα να το αποφύγετε εντελώς, αν μπορείτε», λέει η Vera O’Riordan, διδακτορική φοιτήτρια που επικεντρώνεται σε συστήματα χαμηλών εκπομπών άνθρακα και πολιτικές για τη μεταφορά επιβατών στο University College Cork στην Ιρλανδία.
Ενώ τα ηλεκτρικά οχήματα μπορεί να έχουν κάποιον περιορισμένο ρόλο σε αγροτικές περιοχές που δεν διαθέτουν δημόσια μέσα μεταφοράς, έρευνα στην οποία αναφέρθηκε η O’Riordan, υποδηλώνει ότι αυτά τα οχήματα πωλούνται συχνά σε νοικοκυριά υψηλού εισοδήματος σε αστικές περιοχές. «Πρέπει λοιπόν να αναρωτηθούμε: εξυπηρετούμε άραγε την κατάσταση χρησιμοποιώντας αυτά τα εξατομικευμένα, πολύ αναποτελεσματικά και πολύ επιβλαβή μέσα μεταφοράς σε αστικές περιοχές όπου θα μπορούσαμε να εξυπηρετηθούμε τέλεια με τα δημόσια μέσα μεταφοράς και το περπάτημα ή το ποδήλατο;», συμπληρώνει.
Η ανάγκη απομάκρυνσης από τα αυτοκίνητα για την αντιμετώπιση της κλιματικής έκτακτης ανάγκης επαναλαμβάνεται – ίσως παραδόξως – από τον Lex Hoefsloot, 31χρονο διευθύνοντα σύμβουλο της Lightyear, ο οποίος έχει συγκεντρώσει περίπου 150 εκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις για να τη θέσει σε λειτουργία. «Θα ήταν υπέροχο, συμφωνώ απόλυτα», λέει. «Αλλά νομίζω ότι δεν πρόκειται να αλλάξουμε πολύ το τρόπο ζωής μας. Ίσως, όταν βρεθούμε πραγματικά πανικοβλημένοι – σε 20 χρόνια – ίσως. Αλλά στο μεταξύ, πρέπει να δουλέψουμε γύρω από αυτό», συμπληρώνει.
Από το 2016, η εταιρεία υπερασπίστηκε την ηλιακή ενέργεια ως βασικό μέρος αυτής της προσπάθειας, οραματιζόμενη ηλιακά αυτοκίνητα ικανά να λειτουργούν με καθαρή ενέργεια και επιταχύνοντας τη μετάβαση από τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα. «Πολλοί έλεγαν ότι δεν ήταν δυνατό, κυρίως λόγω της περιορισμένης ποσότητας ηλιακής ενέργειας που θα μπορούσε να πάρει κανείς σε ένα αυτοκίνητο», λέει ο Hoefsloot. Η δική του εμπειρία, ωστόσο, υποδηλώνει το αντίθετο. Το Lightyear 0 – ένα κομψό τετρακινητήριο – έχει τις ρίζες του σε ένα squat box-on-heels που οδήγησε τέσσερις κρανοφορεμένους φοιτητές να διασχίσουν την αυστραλιανή ενδοχώρα και να κερδίσουν στην κατηγορία του στην «παγκόσμια πρόκληση ηλιακής ενέργειας», του 2013.
«Αν μπορεί να λειτουργήσει στην Αυστραλία, τότε λειτουργεί παντού. Αυτή ήταν η σκέψη μας», λεει ο Hoefsloot, ο οποίος ίδρυσε τη Lightyear μαζί με τέσσερα άλλα μέλη της ομάδας ηλιακής πρόκλησης. «Τα πρώτα χρόνια, πρέπει να ομολογήσω ότι υπήρχε ένας δισταγμός αν θα έπρεπε να προχωρήσουμε στην πλήρη κατασκευή αυτοκινήτων, γιατί όλοι γνωρίζουμε ότι δεν είναι το πιο εύκολο πράγμα. Αλλά δεν υπήρχε κανείς άλλος εκεί έξω που να είναι πραγματικά πρόθυμος ή να κάνει κάτι παρόμοιο», συνεχίζει.
Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον για την ενσωμάτωση ηλιακών συλλεκτών στα αυτοκίνητα: η Mercedes-Benz αποκάλυψε πρόσφατα σχέδια να εξοπλίσει ένα νέο μοντέλο ηλεκτρικού αυτοκινήτου της με ηλιακούς συλλέκτες στην οροφή του, ενώ η Toyota έχει κατά καιρούς προσφέρει ηλιακούς συλλέκτες περιορισμένης χωρητικότητας ως πρόσθετο, στο υβριδικό Prius της. Το επόμενο έτος, η Sono Motors με έδρα το Μόναχο σχεδιάζει να κυκλοφορήσει ένα οικογενειακό αυτοκίνητο αξίας 28.500 ευρώ με ηλιακή υποβοήθηση, ενώ η startup Aptera Motors με έδρα την Καλιφόρνια δήλωσε το 2020 ότι οι προπαραγγελίες για το φουτουριστικό τρίτροχο ηλιακό ηλεκτρικό της όχημα εξαντλήθηκαν σε λιγότερο από 24 ώρες.
Καθώς απομένουν κάποιοι μήνες πριν από την παραγωγή του Lightyear 0, υπάρχουν ακόμα τεχνικά προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν – από το άκαμπτο τιμόνι μέχρι το βουητό που μερικές φορές γεμίζει το αυτοκίνητο όταν ξεκινά ο κλιματισμός. Μόλις όμως μπει κανείς στο αυτοκίνητο, δεν υπάρχουν πολλά σχετικά με την οδηγική εμπειρία που να είναι διαφορετικά από άλλα ηλεκτρικά αυτοκίνητα – «Αυτό είναι ένα τεράστιο κομπλιμέντο, είναι αυτό που στοχεύουμε», λέει ένα μέλος του προσωπικού.
Μια οθόνη δείχνει ακριβώς ποια κύτταρα τροφοδοτούνται από τον ήλιο κάθε δεδομένη στιγμή, ενώ μια άλλη ποσοτικοποιεί την ηλιακή ενέργεια που απορροφάται. Σε μια προσπάθεια να χρησιμοποιηθεί όσο το δυνατόν περισσότερη από αυτήν την ηλιακή ενέργεια, η αεροδυναμική σχεδίαση αντικαθιστά τους πλευρικούς καθρέφτες με κάμερες και χρησιμοποιεί ελαφρούς ηλεκτρικούς κινητήρες που είναι τοποθετημένοι στους τροχούς του. Τα πάνελ του αμαξώματος είναι κατασκευασμένα από ανακυκλωμένα ανθρακονήματα και οι εσωτερικοί χώροι είναι κατασκευασμένοι από vegan, φυτικής προέλευσης δέρμα με υφάσματα κατασκευασμένα από ανακυκλωμένα μπουκάλια τερεφθαλικού πολυαιθυλενίου.
Το Lightyear 0 με την υψηλή τιμή του – ιδανικά πληρωμένη από όσους έχουν υπαίθριο χώρο στάθμευσης για να μεγιστοποιήσουν το κέρδος του αυτοκινήτου από τον ήλιο – δεν είναι ένα αυτοκίνητο για πολλούς. Αντίθετα, η εταιρεία οραματίζεται μια σειρά παραγωγής, η οποία θα προσφέρει έως και 946 οχήματα για παράδοση σε όλη την Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο, ως αρχή. «Αυτή είναι μια μικρή κλίμακα για να επιβεβαιώσουμε στον κόσμο ότι μπορούμε να παράγουμε ένα τέτοιο αυτοκίνητο», λέει ο Telian Franken, επικεφαλής της πρωτότυπης ομάδας.
Από εκεί και πέρα, η εταιρεία θα στρέψει το ενδιαφέρον της σε ένα δεύτερο ηλεκτρικό αυτοκίνητο με ηλιακή υποβοήθηση που σκοπεύει να προσφέρει στα (περίπου) 30.000 ευρώ, ήδη από το 2025. «Προσπαθούμε να κάνουμε τη διαφορά, όχι για τον εκατομμυριούχο που μπορεί να αντέξει οικονομικά ένα αυτοκίνητο 250.000 ευρώ, αλλά για να φτάσουμε στο σημείο όπου ο μέσος άνθρωπος μπορεί να βγει από το δίκτυο – αποκτώντας ένα αξιόπιστο βιώσιμο όχημα που ανταγωνίζεται σε κάθε τομέα κάθε οικονομικό ηλεκτρικό αυτοκίνητο που μπορεί να αγοράσει κανείς εκείνη τη στιγμή», προσθέτει ο Franken, επικαλούμενος το Toyota Corolla ή το Honda Accord ως παραδείγματα. «Αυτά προσπαθούμε να νικήσουμε – και να αντικαταστήσουμε – γιατί δεν είναι βιώσιμα», καταλήγει.
Πηγή: zougla.gr